قرآن کريم آخرين کتاب آسماني است که بر آخرين پيامبر الهي حضرت محمد مصطفي(ص) فرود آمد و جهان و جهانيان را به نور کمال و هدايت مزين کرد. اين کتاب گرانسنگ علاوه بر اينکه معجزه جاويد پيامبر گرامي اسلام(ص) بود، نشان صدق و راستي نبوت آن حضرت نيز محسوب مي شد. از اين‎رو اعجاز قرآن، از همان اوايل ظهور اسلام مورد توجه و اهتمام مسلمانان قرار گرفت و علما و دانشمندان در طول تاريخ براي دفاع از ساحت قرآن کريم و اثبات اعجاز آن، کتاب ها و مقالات زيادي نوشتند که مراجعه به آنها اين مدعا را اثبات مي کند. اين بزرگان نظري همه جانبه به اعجاز قرآن داشتند و وجوه مختلفي را براي آن بيان کرده اند. نيز گفته‎اند که کلام الهي علاوه بر فصاحت و بلاغت (اعجاز بياني) از جنبه هايي از اعجاز برخوردار است که در هيچ کتاب ديگري نظير ندارد؛ مانند آموزه ها و معارف عالي (اعجاز معاني)، هماهنگي و عدم وجود اختلاف، اخبار غيبي، طرح مسائل دقيق علمي (اعجاز علمي)، آفرينش هاي هنري و... .
گفتني است هيچ‎کس نمي تواند مدعي بررسي همه‎جانبه ابعاد اعجاز قرآن باشد؛ زيرا بسياري از رمزها و شگفتي هاي قرآن، هنوز بر ما پوشيده مانده است و اين مجال براي تمامي محققان و پژوهشگران فراهم است تا با تدبّر و تعمّق بيشتر در قرآن کريم پرده از اين رمزها بردارند.
يکي از جنبه هاي نوظهور اعجاز قرآن که در قرن اخير مورد توجه قرآن‎پژوهان قرار گرفته و کتاب هاي زيادي در رد و اثبات آن نوشته شده است، اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن کريم است. نويسندگان زيادي در پي اثبات نظم اعجازگونه عددي و رياضي اين کتاب الهي هستند. در اين نوشتار قصد داريم تا پژوهشي درباره اين جنبه اعجاز قرآن داشته باشيم و ضمن بيان بعضي موارد آن، ديدگاه موافقان و مخالفان را يادآوري کرده و در نهايت نظر نهايي را درباره اعجاز عددي قرآن، بيان کنيم.

اين نظريه که بيانگر نظم اعجازگونه عددي و رياضي قرآن کريم است، نخستين بار از سوي دکتر رشاد خليفه مطرح و باعث حيرت و شگفتي مردم شد. دکتر رشاد خليفه در خانواده اي از صوفيان مصر، در شهر «طنطه» متولد شد. وي تحصيلات جديد خود را تا مقطع کارشناسي در دانشکده کشاورزي «عين الشمس» قاهره گذراند، آن‎گاه در دانشگاه آريزوناي آمريکا در سال هاي 1959 تا 1961 ميلادي، مقطع کارشناسي ارشد را پشت سر گذاشت، و سپس دکتراي خود را در رشته بيوشيمي گياهي در سال 1964 ميلادي از دانشگاه کاليفرنيا دريافت کرد.[1]
او سه سال مداوم درباره قرآن با استفاده از رايانه، تحقيق کرد و نتايج تحقيقات خود را در سال 1351 شمسي (1972م) به رسانه هاي گروهي و روزنامه ها داد.[2] کتاب وي نيز با عنوان معجزه القرآن الکريم در سال 1983 در بيروت[3] و به زبان انگليسي در آمريکا چاپ شد.[4]
رشاد خليفه در سال 1357شمسي (1978م) موسسه تبليغي «روح حق» را با کمک جمعي از مسلمانان، در شهر توسان بنيان گذاشت و همراه با سخنراني در اين محل و ساير اماکن و مجالس، سعي در تبليغ دين مبين اسلام داشت و محور کار خود را قرآن مجيد قرار داده بود.
وي همچنين صاحب ترجمه قرآن به زبان انگليسي در دوازده جلد، به نام ترجمه استاندارد انگليسي از قرآن کريم است که ده سال براي به دست آوردن يک متن انگليسي بهتر و نزديک‎تر به اصل قرآن، تلاش کرد. او انگيزه خود را از اين ترجمه، وجود نارسايي‎ها و غلط هاي فاحشي مي داند که در ترجمه هاي موجود به زبان انگليسي وجود دارد که گاه اين تحريفات عمدي است.[5]
اما آنچه باعث شهرت دکتر رشاد خليفه در جهان است، نظريه اعجاز عددي قرآن و موضوع عدد 19 و مفتاح حروف مقطعه در قرآن است که وي در کتاب خود معجزه القرآن الکريم به طرح آن پرداخت. وي معتقد بود کليد رمز اعجاز قرآن، عدد 19 است که برابر با تعداد حروف «بسم الله الرحمن الرحيم» است و اين آيه را کليد معجزه جاويد قرآن مي دانست که بر سينه پاک پيامبر گرامي اسلام(ص) توسط فرشته وحي نازل شده است؛ بنابراين به دنبال مصاديق عدد 19 يا مضربي از اين عدد در قرآن بود و نمونه هاي قرآني بسياري بيان کرد. وي همچنين در پي اثبات اعجاز قرآن، سراغ حروف مقطعه قرآن رفت و براي کشف معاني و اسرار حروف مقطعه، از رايانه کمک گرفت و به نتايجي در اين زمينه رسيد که به برخي از آنها اشاره مي کنيم:
نسبت حرف «ق» در سوره «ق» از تمام سوره هاي قرآن بدون استثنا، بيشتر است.
مقدار تکرار حرف «ص» در سوره «ص» به تناسب مجموع حروف سوره، از هر سوره ديگر بيشتر است. نيز حرف «ن» در سوره «قلم» بيشترين تکرار را در 114 سوره قرآن دارد و مواردي از اين دست.[6]
اين کار رشاد خليفه، مورد اقبال و ادبار قرآن‎پژوهان قرار گرفت؛ به گونه‎اي که همواره بحث هايي در تأييد يا رد نظريه اعجاز عددي وي وجود داشته و دارد و امروز کتاب‎هايي بسياري در اين زمينه به رشته تحرير درآمده است.
يکي از کساني که راه رشاد خليفه را ادامه داد، قرآن‎پژوه معاصر مصري، عبدالرزاق نوفل است که در کتاب خود الإعجاز العددي في القرآن الکريم و معجزة الأرقام والترقيم به طرح، بسط و توسعه نظريه اعجاز عددي قرآن پرداخت و با بيان پاره اي از کلمات کليدي قرآن و تکرار آنها در قرآن، نکات جالبي را در اين‎باره استخراج کرد که باعث حيرت و تعجب همگان شد. اکنون به برخي از اين موارد اشاره مي شود:
کلمات «دنيا» و «آخرت» به صورت مفرد در آيات قرآني به طور مساوي، هر کدام 115 مرتبه به کار رفته است.
دو کلمه «شيطان» و «ملائکه»، در قرآن 68 مرتبه به صورت جداگانه به کار رفته است.
لفظ «حيات» و مشتقات آن به اندازه لفظ «موت» و مشتقات آن، 145 مرتبه در قرآن به کار رفته است... .[7]
همچنين ابوزهراء النجدي، قرآن‎پژوه شيعي در ادامه پژوهش نوفل، به مواردي ديگر از اعجاز عددي قرآن دست يافت که در کتاب خود به نام مِن الإعجاز البلاغي والعددي للقرآن الکريم مطرح کرد که به نمونه اي از آنها اشاره مي شود:
کلمه «ساعة» 24 مرتبه و به تعداد ساعت‎هاي شبانه روز در قرآن به کار رفته است. همچنين«سماوات السبع» 7 مرتبه، «سجده» و مشتقات آن 34 مرتبه و به تعداد سجده هاي نمازهاي شبانه‎روز، لفظ «شيعه» و مشتقات آن 12 مرتبه و مشتقات «فرقه» 72 بار مطابق با حديث نبوي(ص) [8] در قرآن کريم به کار رفته است.[9]
افراد ديگري نيز در اين زمينه کتاب نوشته اند و هر كدام به بيان جنبه‎اي از اعجاز قرآن پرداخته‎اند.[10]
نکته اي که صاحبان اين کتاب‎ها به آن اشاره کرده اند، اين است که اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن چيزي نيست که به طور تصادفي و قهري پديد آمده باشد، بلکه ارتباط موضوعي کلمات و تناسب در تکرار الفاظ قرآن و همچنين اعجاز عدد 19 و رموز حروف مقطعه، از روي حکمت و هدف بوده است که امروز با تدبر و تفکر در آيات قرآني و همچنين استفاده از رايانه به دست آمده است و همه اين موارد دلالت بر اعجاز قرآن دارد. البته اينها در حد وسع و توان کم و محدود، صورت گرفته است و چه بسا با تأمل و دقت بيشتر رمزهاي بيشتري از قرآن کشف شود، چنان‎که اين اتفاق افتاده است. حال با وجود چنين اعجازي در قرآن که از توان همه انسان‎ها خارج است، چگونه ممکن است اين آيات، از فرد امي و درس‎نخوانده اي مانند پيامبر گرامي اسلام(ص)صادر شده باشد؟! بنابراين قرآن کتابي الهي و آسماني و معجزه جاويد آخرين پيامبر اسلام است که براي همه جهانيان نازل شده است.
نکته ديگر اينکه فهم و درك اعجاز عددي و رياضي قرآن، نيازي به دانستن علوم و فنون مشکل و پيچيده قرآني و آشنايي عميق با زبان عربي ندارد. همه انسان‎ها مي توانند به اين شمارش اقدام نمايند و حقايق نهفته در آن را تجربه کنند. از سوي ديگر چون اين مباحث با زبان اعداد و رياضي بيان شده است، ديگر جايي براي اختلاف‎نظر در مورد اعداد وجود نخواهد داشت. مباحث اعجاز عددي، مستند هستند و هر کسي آن را تصديق مي کند.

تعداد کتاب‎ها و مقالاتي که درباره اعجاز عددي و رياضي قرآن نوشته شده است، بسيار زياد است؛ به‎گونه‎اي که شمارش و بيان همه اين موارد، کاري بس مشکل است. در اين نوشتار سعي شده كتاب‎ها، مقالات و پژوهش‎هايي كه تا به حال در اين زمينه صورت گرفته است، معرفي شود. براي اين منظور، با مراجعه به مهم‎ترين كتابخانه‎هاي كشور در قم، تهران و مشهد و جستجو و تتبع فراوان در اينترنت، به تأليفات ذيل دست يافتيم كه براي اين حقير نيز مايه شگفتي بود!
براي سهولت دسترسي به اين تأليفات، آنها را در سه بخش كلي تقسيم بندي کرده‎ايم:
بخش اول: كتاب‎ها
بخش دوم: مقالات
بخش سوم: سايت‎ها
گفتني است کتاب‎ها و مقالاتي كه امكان دسترسي به كتاب و محتواي آنها وجود داشت، به صورت تفصيلي معرفي شده‎اند و در مورد بقيه کتاب‎ها به مشخصات اجمالي کتاب‎ها، بسنده شده است.

1. آيت كبري، معجزه جاويد قرآن كريم؛ سيدمحمد فاطمي، چ 1، تهران: مؤلف.
نويسنده در اين كتاب با توجه به عدد 19 و نوزده حرفي بودن «بسم الله الرحمن الرحيم»، به صورت گسترده و مستدل به بيان اعجاز عددي قرآن پرداخته است. نويسنده در اين‎باره مي نويسد:
«اساس اين معجزه مسلم جاوداني بر يك نظام عجيب رياضي مبتني است كه شمار حروف مقطعه سرآغاز سوره‎ها در هر كدام از آنها به تنهايي يا به صورت گسترده در بين سور، مضرب صحيحي از تعداد حروف نوزده‎گانه « بسم الله الرحمن الرحيم »، اولين آيه قرآن كريم مي‎باشد. بررسي اين حجت قاطع با توجه به حالات و شرايط زماني و مكاني نزول وحي نشان مي‎دهد كه طرح و ابداع يك چنين شبكه پيچيده و رابطه خارق‎العاده حروف و كلمات كه نظير آن در سرتاسر تمدن بشري، در هيچ كتاب ديگري ديده نشده است، خارج از قدرت و فكر و هوش انسان است و احتمال وقوع آن نيز بر حسب تصادف، غيرممكن و كاملاً مردود است».
اين كتاب در شانزده بخش و 152 صفحه سامان يافته و بدون حروفچيني و به صورت دست‎نوشت اصلي به چاپ رسيده است.
2. اعجاز قرآن، تحليل آماري حروف مقطعه؛ رشاد خليفه؛ ترجمه سيدمحمدتقي آيت‎اللهي؛ شيراز: دانشگاه شيراز.
اين کتاب از نسخه اصلي انگليسي کتاب رشاد خليفه به وسيله سيدمحمدتقي آيت‎اللهي ترجمه و در هفت فصل تنظيم شده است. مترجم مطالبي را نيز به صورت ضميمه در اين کتاب آورده است. كتاب در سال 1365 شمسي از سوي انتشارات دانشگاه شيراز چاپ شده است.
3.الاعجاز العددي للقرآن الكريم؛ عبدالرزاق نوفل؛ 3 ج، قاهره: دارالشعب.
پس از دکتر رشاد خليفه، نظريه اعجاز عددي قرآن به‎وسيله عبدالرزاق نوفل، قرآن‎پژوه معاصر مصري بسط و گسترش پيدا کرد. وي در اين کتاب که در سه بخش تنظيم شده است، به بيان پاره‎اي از کلمات کليدي قرآن پرداخته که با هم ارتباط و تناسب دارند. او در مقدمه کتاب خود بيان مي‎کند که اينجانب، در سال 1959 ميلادي در خلال تأليف کتاب الاسلام دين و دنيا متوجه شدم تعداد لفظ «دنيا» در قرآن مساوي با لفظ «آخرت» است. همچنين در سال 1968 ميلادي، هنگام تأليف کتاب عالم جن و ملائکه دريافتم که کلمه «شيطان» به اندازه کلمه «ملائکه» در قرآن به کار رفته است و اين مسئله باعث تعجب من شد.
نوفل پس از پژوهش در قرآن، مواردي ديگر از اعجاز قرآن را در سه بخش زير سامان داد:
1. موضوعاتي که مثل و مانند يکديگرند؛
2. موضوعاتي که در تقابل و تضاد با يکديگرند؛
3. موضوعاتي که با يکديگر مرتبط هستند.
وي در پايان كتاب چنين نتيجه مي‎گيرد:
1. قرآن معجزه است و امکان ندارد که نظم رياضي قرآن تصادفي و اتفاقي باشد؛
2. مواردي که گفته شد، تنها گوشه‎اي از اين اعجاز است و اگر در قرآن تدبر و تأمل شود، موارد بيشتري از اين نوع اعجاز کشف خواهد شد؛
3. اعجاز عددي قرآن، اعجازي حقيقي و ملموس است نه اعجاز ادعايي و اين نوع اعجاز قابل مناقشه نيست؛ زيرا زبان اعداد و رياضي براي همه پذيرفتني است.
گفتني است که اين کتاب دو بار به فارسي ترجمه شده است:
1. ترجمه به وسيله مصطفي حسيني طباطبايي به نام اعجاز عددي در قرآن کريم در سال 1362؛
2. ترجمه از سوي سعيد همايون به نام معجزه اعداد در قرآن کريم سال 1383.
4.اعجازات حديثة، علمية و رقمية في القرآن؛ رفيق ابوالسعود؛ الطبعة الخامسة، دمشق: دارالمعرفه، 2001 م.
ايشان در کتاب خود مطالبي شبيه مطالب عبدالرزاق نوفل دارد و به بيان پاره‎اي از موضوعات مرتبط با هم، و ارقام مربوط به آنها مي پردازد و از اين طريق اعجاز قرآن را ثابت مي‎کند؛ مانند:
الرحمن57 مرتبه الرحيم 114 مرتبه
الجزاء 117 مرتبه المغفره 234 مرتبه
العسر 12مرتبه اليسر 36 مرتبه
الفجار 3 مرتبه الابرار 6مرتبه
لازم به ذکر است که اين کتاب مورد استقبال مسلمانان قرار گرفت و چندين بار چاپ شد. کتاب حاضر بار اول در سال 1991 ميلادي در دمشق چاپ شد و چاپ پنجم آن نيز در سال 1418 ق وارد بازار شد.
5.اسرع الحاسبين، ملامح جديده للاعجاز العددي في القرآن الکريم؛ عاطف علي صليبي؛ الطبعة الاولي، دمشق: دارالشجره، 2001م.
نويسنده در اين کتاب که داراي هجده مبحث است، به صورت بسيار دقيق و پيچيده، حروف مقطعه را بررسي کرده و آنها را که داراي حروف مشترک هستند، در يک گروه دسته بندي و ارتباط آنها با آيه بسمله و ترتيب نزول قرآن را، با استفاده از اعداد و ارقام بيان کرده است. در انتهاي کتاب نيز حروف سوره‎هاي قرآن کريم را در يک جدول به تفکيک سوره آورده است. اين کتاب 329 صفحه دارد و چاپ اول آن در تاريخ 2001 ميلادي است.
6.اعجاز العددي في سورة الفاتحة؛ طلحة جوهر؛ الطبعة الاولي، دمشق: الحکمة، 1418 ق.
ايشان محور بحث در کتاب خود را عدد 19 قرار داده است و به بحث درباره ارتباط ميان آيه بسمله، سوره فاتحه و عدد 19 پرداخته است. همچنين به اعجاز در کلمات فرد و زوج سوره فاتحه پرداخته است و در نهايت از تمام اين موارد، اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن را نتيجه گرفته است.
7.الله يتجلى في آياته؛ عبد الدائم الكحيل، حلب: دار الرضوان، 2005م، 112ص.
اين کتاب داراي سه قسمت و يک خاتمه است:
در قسمت اول تحت عنوان «آيات الله في آفاق الارقام»، به نظام دقيق لفظ جلاله «الله» در قرآن مي‎پردازد و مواردي از ارتباط آن با عدد 7 را بيان مي‎کند.
در قسم دوم به مصاديق «الله» در قرآن و ارتباط آن با عدد 7 در آيات مختلف مي‎پردازد.
قسم سوم را نيز به «اسماء الله الحسني» اختصاص داده و مواردي از اعجاز عدد 11 در وحدانيت خداوند را بيان کرده است.
در خاتمه نيز به تکرار لفظ جلاله «الله» و ارتباط با عدد 11، و ارتباط عدد 99 با «اسماء الله الحسني» اشاره کرده و بيان مي‎کند که ارقام، شهادت به وحدانيت خدا مي دهد.
در انتهاي بحث نيز نتايج زير را مي‎گيرد:
1. حقايق عددي قرآن که قابل خدشه نيست، در قرآن ثابت شده است؛
2. اعجاز قرآن از طريق اين اعداد و ارقام ثابت شده است؛
3. براي عدد 7 دلالت‎هاي زيادي در قرآن مي‎توان يافت.
4. اگر تمام دنيا با همه امکاناتشان بسيج شوند، نمي‎توانند کتابي مانند قرآن به صورت نظام رقمي دقيق به وجود آورند.
8.اسرار إعجاز القرآن؛ عبدالدائم الكحيل؛ حلب: دار الرضوان، 2004 م، 160 ص.
اين کتاب در شش بخش نوشته شده است که مباحث آن درباره اثبات اعجاز عدد 7 در قرآن است. بخش‎هاي کتاب عبارتند از:
بخش اول: مقدمه‎اي در وجود نظام تکرار اعداد و ارقام در قرآن که اين زبان اعداد، مشترک بين تمامي مردم با عقايد و زبان‎هاي مختلف است و همين مسئله دليلي بر علمي‎بودن قرآن است؛
بخش دوم: حقايق علمي با نظام استوار و محکم در قرآن تکرار شده است؛
بخش سوم: پيرامون اعجاز رقمي لغوي؛
بخش چهارم: درباره لفظ جلاله «الله» و ارتباط آن با عدد 7؛
بخش پنجم: درباره موضوع بهشت و جهنم و ارتباط آن با عدد 7؛
بخش ششم: درباره موضوع دنيا و آخرت و ارتباط آن با عدد 7؛
9.اسرار الحروف و الاعداد؛ علي بوصخر؛ قم: 2003 م.
موضوع اين كتاب بحث و بررسي درباره اسرار حروف و اعداد در قرآن است. نويسنده معتقد است هر كدام از اسماء الهي، خواص معين و مشخصي دارد كه او در اين كتاب به بعضي از آنها اشاره كرده است.
10. الاعجاز العددي و الرقمي في القرآن الكريم؛ حسين سليمان؛ دار النهج.
اين کتاب پژوهشي درباره اعجاز عددي و رقمي قرآن كريم است و در هفت فصل تنظيم شده است. مباحثي درباره نزول قرآن و كتابت آن، نخستين فصل كتاب را تشكيل داده است. نويسنده در اين اثر به بررسي عجايب برخي از اعداد قرآن از جمله عدد 19 و 38 پرداخته است. اعجاز عددي سور حواميم و اسرار فواتح سور از ديگر مباحث كتاب حاضر مي باشد. فصل پاياني كتاب به اعجاز رقمي اختصاص دارد و مؤلف، ضمن بيان مراد خود از اعجاز رقمي، به نمونه هاي آن در قرآن كريم اشاره كرده است.
11. اشارات قرآنية للعلوم الرياضية والإعجاز الحسابي؛ عبدالباسط محمود تجيت؛ الهيئة المصرية العامّه للكتاب.
اين کتاب، پژوهشي است در حوزه اعجاز علمي و عددي قرآن كريم در عالم هستي. نويسنده در اين كتاب تلاش دارد با ارائه تصويري از نظم شگفت‎انگيز موجود در عالم، اعجاز رياضي قرآن را كه اشاره هاي متعددي به اين امور دارد، بيان نمايد. وي به اشارات و دلايل قرآني درباره علوم رياضي پرداخته و ضمن بررسي اعداد در قرآن كريم و مسئله اندازه گيري، به برخي از قوانين عالم هستي از قبيل پديده جاذبه زمين، حركت سيارات بر مدارهاي خاص خود و فشار جو و قوانين رياضي حاكم بر آنها اشاره کرده و معتقد است اين مسائل علمي و دقيق در قرآن آمده و از اين جهت قرآن معجزه است.
12. أسرار القرآن الرّقمية فى آيات العترة النّبوية؛ محمّد محمّد هويدى؛ الطبعة الاولي،دار المحجة البيضاء،1427ق، 236 ص.
تحليلى در مورد اعداد و حروف قرآن و ارتباط آن با برخى از آيات در مورد اهل بيت پيامبر(ص) است. نويسنده، آيات مشهور قرآنى درباره اهل بيت و ولايت را بيان كرده و اسرارى درباره اعداد و حروف خاص مربوط به اين آيات را بيان مى‎كند. بررسى اسرار عددى در آيات تطهير، تبليغ، مباهله، اولى‎الامر، كونوا مع الصادقين، آيه مودّت، آيه ولايت، آيه اهل‎الذكر و آيات مربوط به حضرت مهدى و ساير امامان از مهم‎ترين مندرجات اين كتاب محسوب مى‎شود و ارتباط برخى از اعداد با اين آيات و تحليل علمىِ آنها نيز در پايان كتاب مى‎آيد. بررسى ارتباط برخى از اعداد موجود در قرآن درباره عيد غدير خم، اصحاب كساء، افراد مباهله، آيه ولايت، ائمه اثنى عشر،آيه تطهير، حضرت فاطمه و بسمله، از ديگر مندرجات اين كتاب است.
13. آفاق الاعجاز الرقمي في القرآن الكريم؛ عبدالدائم الكحيل، الطبعة الاولي، دمشق: دار وحي القلم، 2006 م، 189 ص.
در اين كتاب درباره اعجاز قرآن از ديدگاه نظم عددي و رياضي بحث و بررسي شده است. نويسنده به نقش و نظم عدد 7 در قرآن و نسبت بين اعداد و حروف و كلمات قرآن كريم اشاره کرده و ضمن بيان اسرار حروف مقطعه و حروف بسمله، قائل به اعجاز قرآن كريم از نظر نظم عددي و قواعد رياضي، شده است.
14. اعجاز القرآن العلمي و البلاغي و الحسابي؛ محمدحسن قنديل؛ الطبعة الاولي، مصر: دار ابن‎خلدون للتراث، 2006 م، 302 ص.
اين کتاب شامل بررسي ابعاد مختلف اعجاز قرآن كريم به همراه بيان نمونه هاي آن مي باشد.
همچنين در اين كتاب به بحث درباره اعجاز بلاغي، علمي و عددي قرآن پرداخته شده و بعد اخلاقي اعجاز قرآن نيز بررسي شده است. از نظر نگارنده، معاني قرآن براي همه مخاطبان و در همه زمان ها است و اين خود نوعي اعجاز است. وي در ادامه به بيان نمونه هايي از بلاغت فوق العاده و حقايق علمي و همچنين حساب هاي پيچيده رياضي قرآن پرداخته است.
15. الاعجاز العددي في القرآن الكريم؛ سعيد صلاح الفيومي؛ الطبعة الاولي، قاهرة: مكتبة القدس، 2006م، 96 ص.
در اين كتاب به بررسي مفهوم و عجايب برخي از اعداد در قرآن پرداخته شده است. مبناي اعداد در قرآن، روش علمي بحث درباره اعداد قرآن و عجايبي از عددهاي 7، 10، 11، 40 و 70 در قرآن، از مباحث مهم اين كتاب است. عدد 7 در عالم هستي، ارتباط برخي از اعداد با كلمات و جملات قرآني، شگفتي هاي سوره اخلاص، عجايبي از عدد 7 و 10 در قرآن و سنت، حضرت عيسي؟ع؟ و برخي از اعداد مربوط به ايشان، اعجاز عدد 40 و اعجاز عددي در علم شيمي و اسرار ترتيب آيات و سور قرآني، از ديگر مندرجات كتاب حاضر است.
16. أسرار ترتيب القرآن قراءة معاصرة؛ عبدالله ابراهيم جلغوم؛ دار الفكر، 1994م، 167 ص.
بررسي ترتيب سوره هاي قرآن با استفاده از نظم عددي و هماهنگي دقيق رياضي در قرآن، موضوع اين كتاب است. نويسنده در پي اثبات توفيقي‎بودن ترتيب سوره هاي قرآن به موارد زيادي از جمله نظم موجود ميان سوره هاي قرآن و روابط دقيق رياضي ميان آنها اشاره مي كند.
17. انظمة رياضية في برمجة حروف القرآن الكريم؛ احمد محمد اسماعيل، بغداد: دارالشئون الثقافية، 1993 م.
اين كتاب درباره نظم رياضي موجود در حروف قرآن كريم است. نويسنده پس از بيان موارد بسياري از اين نظم شگفت انگيز و رياضي در قرآن، به نكته ها و حقايقي در رابطه با حروف قرآن كريم و ارتباط آنها با اعداد و ارقام موجود در قرآن پرداخته است.
18. اثقل آية في القرآن الكريم، اطياف محسن ماضي؛ بغداد: 2001م.
موضوع اين كتاب، بررسي موارد اعجاز عظيم ترين و مهم‎ترين آيه قرآن، يعني «بسم الله الرحمن الرحيم» است. مؤلف در اين كتاب موارد زيادي از عجايبِ اين آيه را در رابطه با تكرار بعضي حروف آن، بيان کرده است.
19. الإعجاز العلمي في القرآن والسنه؛ نايف منير فارس؛ مكتبة ابن كثير، دار ابن حزم.
کتاب حاضر پژوهشي درباره مباحث علمي قرآن كريم در زمينه هاي مختلف و بررسي اعجاز علمي قرآن كريم است. در اين نوشتار از جنبه هاي مختلف، به مباحث علمي مندرج در آيات قرآني پرداخته شده و سعي شده، تا اعجاز علمي قرآن از جنبه‎هاي مختلف علمي به تصوير كشيده شود. نويسنده به قوانين مختلف علمي از قبيل علم ستاره شناسي و افلاك، علم زمين شناسي، علم طب، علم فيزيك و علوم عددي و رياضي پرداخته و با استفاده از ديدگاه‎هاي مهم كارشناسان اين علوم، آيات قرآن كريم را كه حاكي از قوانين مربوط به اين علوم است را تجزيه و تحليل علمي کرده است و اين قبيل آيات قرآني كه حاكي از علوم بشري و علوم طبيعي است را تفسير مي نمايد و بر اعجاز علمي قرآن كريم تأكيد مي كند.
20. اعجاز ها و شگفتي هاي قرآن؛ محمدعلي رضايي اصفهاني و محسن ملاكاظمي؛ چ 1، قم: پژوهش هاي تفسير و علوم قرآن، 1386.
پژوهش حاضر درباره اعجاز عملي قرآن است.اين كتاب در پنج بخش تدوين يافته است. مؤلّف در بخش اوّل، مباحث مختلفي درباره تفسير علمي و انطباق قرآن با علوم تجربي مطرح مي‎کند و در بخش دوّم با اشاره به نظريه «انفجار بزرگ» به آغاز پيدايش آسمان و زمين مي پردازد. همچنين به اعجاز عددي قرآن، چگونگي پيدايش حيات و مسئله تكامل انواع اشاره مي كند و در بخش پاياني به مسئله بهداشت و فلسفه برخي از محرّمات و واجبات مي پردازد و نتيجه مي گيرد كه از جمله ابعاد اعجاز قرآن، اعجاز علمي آن است.
21. اعجاز قرآن؛ سيدرضا مؤدّب؛ قم: مركز جهاني علوم اسلامي، 1386، 248ص.
اين كتاب درباره بررسي ديدگاه هاي معصومين، علماي شيعه و اهل سنّت و مستشرقين درباره اعجاز قرآن است. كتاب حاضر نخست به ضرورت اعجاز قرآن و پيشينه تاريخي آن پرداخته و سپس شرايط اعجاز و سير تحدّي آن را بيان كرده است. در ادامه ديدگاه معصومين و علماي شيعه و سنّي همچون شيخ مفيد، علاّمه طباطبايي، امام خميني(ره)، فخر رازي و سيوطي مطرح شده و از وجوه گوناگون اعجاز قرآن مانند اعجاز بياني، عددي، بلاغي و علمي سخن به ميان آمده است. در پايان ديدگاه برخي از مستشرقين و معارضين اعجاز قرآن، بيان شده است.
22. أضواءٌ قرآنية علي ظواهر كونية في الآفاق والأنفس؛ محمد سعيد مولاي؛ الشركة الجزائريه اللّبنانية، دار ابن‎حزم.
اين کتاب پژوهشي قرآني در مورد شگفتي‎هاي علمي جهان طبيعت و قوانين حاكم بر آن و بررسي حقايق انفسي در قرآن است. در اين كتاب نخست برخي از جنبه هاي طبيعي گفته شده در قرآن و قوانين عالم طبيعت بررسي شده و ديدگاه قرآن و همچنين برخي ازدانشمندان در اين‎باره به وسيله شده است، سپس برخي از امور عرفاني گفته‎شده در قرآن كريم؛ مانند اسرار معراج پيامبر اكرم(ص) و ديدن ملكوت آسمان‎ها به‎وسيله حضرت ابراهيم؟ع؟ بررسي شده است.
نگارنده با توجه به علم اعداد و رياضيات به نظم شگفت‎انگيز حاكم بر عالم خلقت پرداخته و پرداختن قرآن به اين امور را از دلايل اعجاز قرآن شمرده است. از ديگر مباحث اين كتاب، بحث درباره سنت هاي الهي در زمين و قوانين حاكم بر طبيعت، مفاهيم ثابت و قوانين حركت و رياضيات و مطنق در جهان است.
23. اعجاز الرقم 19 في القرآن الکريم؛ بسام نهاد جرار؛ الطبعة الثانية، بيروت: دارالنفائس، 1414 ق،175ص.
نويسنده پس از بيان توضيحاتي درباره تحقيقات دکتر رشاد خليفه در مورد اعجاز عدد 19، مواردي از اشتباهات وي را يادآوري مي‎کند و در ادامه در طي چهار فصل و يک خاتمه، به اثبات اعجاز عددي قرآن به‎ويژه عدد 19 مي‎پردازد. وي در فصل اول کتاب (ص 141- 128) به موارد زيادي از اعجاز عدد 19 در حروف مقطعه مي‎پردازد که مرتبط با عدد 19 يا مضرب‎هاي اين عدد مي‎باشند. در فصل دوم نيز به مواردي از اعجاز عدد 19 پيرامون ماه و خورشيد و روابط بين آنها و بعضي اصطلاحات بشري مي‎پردازد. ايشان در مباحث مقدماتي کتاب خود در پاسخ به کساني که به‎دليل قداست عدد 19 در بعضي فرقه‎هاي ضاله، به مخالفت با اين اعجاز برخاسته‎اند، مي‎نويسد:
«درست است که طائفه منحرفه بهائيت، عدد 19 را مقدس مي‎شمارند و سال و ماه خود را تقسيم بر 19 مي کنند؛ اما اين مسئله مانع از تحقيق و بررسي در رابطه با عدد 19 نمي باشد؛ چراکه بداستفاده‎کردن از چيزي منافات با استفاده صحيح ديگران ندارد.... چرا که ما مي‎دانيم، قبل از اسلام و در دوران جاهليت، اعراب در مراسم حج شرکت نموده و آن را همراه با انواع انحرافات و بدعت‎ها به جا مي‎آوردند؛ در حالي که اسلام به خاطر اعمال خرافي عرب جاهليت، هيچ‎گاه حج را ملغي نکرد، بلکه به مخالفت با انحرافات در حج پرداخت و حج ابراهيمي را تأييد فرمود.
بنابراين تقدس اعداد در اسلام هيچ جايي ندارد و موضع مسلمانان نيز کاملاً روشن و واضح است. آنان هيچ عددي را مقدس نمي شمارند، در حالي که مي‎دانند خداي واحد يکي است و خداوند هفت آسمان را خلق کرد و مسلمانان هفت‎باره دور کعبه طواف مي‎کنند و مي‎دانند که هفته، هفت روز است و مسلمانان در سجده بر هفت عضو از اعضاي بدن تکيه مي کنند و... . آيا اين مسئله باعث مي‎شود که مسلمانان عدد يک يا هفت را مقدس بشمارند؟! آيا اعجاز عدد 19 مبتني بر قداست اين عدد است؟! کدام حکم نقلي و منطق عقلي آن را تأييد مي کند؟»
اين کتاب 175 صفحه دارد.
24. ارهاضات الاعجاز العددي في القرآن الکريم؛ بسام نهاد جرار؛ نون للدراسات القرآنية، 1991م.
اين کتاب داراي مقدمه، شش فصل و يک خاتمه است. نويسنده در فصل اول به مدخل بحث اعجاز عددي قرآن در سوره مدثر مي‎پردازد، و بحث عدد 19 را مطرح مي‎کند. در فصل دوم به اعجاز قرآن در ترتيب سور مي‎پردازد و در آخر نتيجه مي‎گيرد که ترتيب آيات و سوره هاي قرآن توفيقي است. در فصل سوم بحث اعجاز عدد 19 در حروف مقطعه را مطرح مي‎کنند. فصل چهارم را به بحث حروف ابجد و اعجاز عددي در رابطه با آنها اختصاص مي‎دهد. در فصل چهارم اعجاز رياضي در عالم ستارگان و فلک را مطرح مي‎کند. و در فصل پنجم نيز به اعجاز عدد 285 در سوره جن و ارتباط آن با عدد 19 مي‎پردازد و در خاتمه اعجاز قرآن را از اين طريق اثبات مي‎کند.
گفتني است اين نويسنده کتاب‎ها و مقالات زيادي دربارهدر مورد اعجاز عددي قرآن دارد.[11]
25. تسعة عشر ملكاً، بيان ان فرية الاعجاز العددي للقرآن خدعة بهائية؛ حسين ناجي محمد محي الدين؛ قاهره: الزهراء للاعلام العربي، 1405ق.
همان‎طور كه از نام كتاب پيداست، نويسنده به‎شدت به كساني كه عدد 19 را يكي از اسرار قرآن مي دانند، حمله مي كند و آن را نقشه و نيرنگ بهائيت مي‎داند. وي يادآور مي شود كه عدد 19 از شعارهاي بهائيان است كه در نظر مسلمانان، اين فرقه مرتد و كافر هستند و شواهدي مي‎آورد كه سال در نظر آنان 19 ماه است، هر ماه، 19 روز است، كتاب البيان آنان 19 قسمت است و هر قسم آن 19 باب است و نمازهاي و يوميه آنها نيز 19 ركعت است و ... . در بخش ديگر بيان مي كند كه عدد 19 مختص قرآن نيست و جملاتي را نشان مي‎دهد كه بدون استفاده از رايانه، بر اساس عدد 19 شكل گرفته است؛ در حالي كه مطالب آن باطل است. براي نمونه جمله: «لابعث و لا حساب و لاجهنم، لاصراط و لاجنه و لانعيم و ...»، 19 حرف و 4 الف دارد.
سپس بيان مي كند كه رابطه اي بين بسم الله الرحمن الرحيم و حروف مقطعه سوره ها و جهنم ـ نوزده ملك جهنم ـ وجود ندارد. در بخش ديگر، خطاهاي عددي قائلين به اعجاز عددي را توضيح مي دهد.
26. تفسير نمونه؛ آيت الله مكارم شيرازي؛ تهران: دار الكتب الاسلاميه، 1373، ج2، ص309-303 .
نويسنده اين تفسير ذيل عنوان «تفسير حروف مقطعه با مغزهاي الكترونيكي»، درباره کشف‎هاي رشاد خليفه، سخن به ميان آورده و پس از آوردن بيوگرافي، خلاصه كار و تحقيقات آقاي خليفه، به نتايج ايشان در رابطه با حروف مقطعه و فراواني هر يك از اين حروف ( ق، ص، ن، المص، المر، كهيعص، الم، و ... ) در اين‎گونه سوره‎ها اشاره کرده است.
وي در انتها نتيجه مي‎گيرد، حروف قرآن مجيد كه در 23 سال بر پيامبر اكرم(ص)نازل شده، حساب بسيار دقيق و منظمي دارد و هر يك از حروف الفبا، با مجموع حروف هر سوره داراي نسبت رياضي كاملاً دقيق است كه حفظ و نگهداري چنين نسبتي براي بشر ـ بدون استفاده از مغزهاي الكترونيكي ـ امكان‎پذير نيست. نويسنده در عين حال اضافه مي‎كند، شكي نيست كه بررسي‎هاي دانشمند مزبور در آغاز راه است و خالي از نقص نيست، پس بايد با حوصله تمام، به وسيله او و دانشمندان ديگر تكميل شود.
27. پرتوي از شگفتي هاي عددي قرآن؛ جعفر شاهرودي؛ مشهد: يوسف فاطمه (س)، 1385، 48ص.
پژوهش حاضر درباره خواص و اعجاز عددي قرآن است. انگيزه نويسنده شناساندن قرآن به مردم و تحريك و تشويق آنان به تحقيق درباره قرآن فراگيري آن است. مؤلف با استفاده از علم رياضي، به برخي از شگفتي‎هاي عددي قرآن و خواص كلمات و آيات مي‎پردازد.
28. پرتوي از شگفتي هاي عددي قرآن؛ جعفر شاهرودي، محمد تقي واحديان؛ چ 1، مشهد: يوسف فاطمه(س)، 1388، 144ص(پالتويي).
اين کتاب درباره اعجاز رياضي عدد 19است که هر مطلب آن، با استفاده از فرمول ثابت مي کند که سورها و آيات با عدد 19در ارتباط هستند. همچنين اين کتاب بر رد نظريه رشاد خليفه مصري، تأکيد دارد که با عدد 19 تلاش بر اثبات تحريف پذيري قرآن داشت. نويسنده هدف از تأليف اين کتاب را علاوه بر اثبات تحريف ناپذيري قرآن از منظر رياضيات، بيان تحدي و مبارزه‎طلبي قرآن مي‎داند و معتقد است که هيچ کتابي توانايي مقابله علمي با قرآن را ندارد.
وي بيان مي كند: کليد اين کشف، خود قرآن است که در سوره المدثر به عدد 19 در آيه سي اشاره کرده است: «که بر جهنم نوزده نگهبان وجود دارد». در اين کتاب مشخص مي شود، تمامي فرمول‎هاي گفته شده روي جدول، با حروف مقطعه قرآن در ارتباط هستند، مانند اينکه نام الله در قرآن 19 بار تکرار شده است. بسم الله الرحمن الرحيم از 19 حرف تشکيل شده است يا اينکه ارتباط تعداد سوره هاي قرآن با عدد 19که هر کدام به تفضيل بيان شده‎اند. در حقيقت رشاد خليفه مصري نيز تلاش کرده است با استفاده از عدد 19 و فرمول هاي ارائه داده‎شده، قرآن را تحريف‎شده قلمداد کند که خواننده مي تواند با استفاده از فرمول ها، به کذب‎بودن اين ادعا پي ببرد. چاپ نخست جلد چهارم پرتوي از شگفتي هاي عددي قرآن در شمارگان پنج هزار نسخه و در 144 صفحه پالتويي، با قيمت شانزده هزار ريال چاپ شده است.
29. السبع المثان و القرآن العظيم؛ اطياف محسن ماضي؛ بغداد: 2001م.
موضوع اين كتاب، بررسي رابطه سوره حمد با كل قرآن است. نويسنده ضمن بررسي عددي كلمات و آيات سوره حمد، به نتايج جالبي در رابطه با تكرار حروف اين سوره رسيده است كه نشانگر از نظم رياضي و عددي سوره حمد مي باشد.
30. شبكه رياضي قرآن (كشف سيستم حيرت انگيز رياضي در قرآن)؛ احمد ديدات؛ ترجمه ساسان حبيب‎وند؛ چ 1، قزوين: طه، 1381ش.
نويسنده در اين كتاب بر اساس يافته‎هاي علمي دكتر رشاد خليفه، به بيان شبكه دقيق رياضي قرآن پرداخته و به مباحثي از قبيل دورنمايي از گذشته، اعجاز علمي قرآن، اعتراف بزرگان ادب، اعجاز عدد 19، محاسبه و شانس، غيربشري‎بودن قرآن، معجزه رياضي و... پرداخته است. ايشان در فصل هشتم كه به معجزه رياضي قرآن اختصاص دارد، به نكته جالبي درمورد حرف «ق» و «ص» اشاره كرده و مي‎نويسد: «تعداد تكرار حرف « ق » در دو سوره ق و شوري (حم عسق) كه داراي حروف مقطعه « ق » است، برابر با 114 (19 × 6 ) مي‎باشد. از طرفي، خداوند در قرآن به صراحت 12 بار تعبير «قوم لوط» را به كار برده است. البته در اين مورد يك استثنا مشاهده مي‎شود و آن هم آيه 13 سوره ق است که از تعبير «اخوان لوط» استفاده شده است». نويسنده چنين بيان مي‎كند كه اگر در اين آيه هم مانند موارد قبلي تعبير به « قوم لوط » مي‎شد، تعداد حرف ق در اين دو سوره 115 مرتبه مي‎شد كه ديگر اين عدد مضربي از عدد 19 نبود؛ بنابراين به اين صورت با كاربرد تعبير « اخوان لوط » اين مسئله حل شده است. شبيه همين مطلب را در مورد حرف «ص» در «بصطه» درآيه 247 بقره بيان کرده است. نويسنده در پايان نتيجه مي‎گيرد كه آيا امكان دارد اين نظم عددي و رياضي قرآن به صورت تصادفي و بدون هدف باشد؟ اين كتاب در143 صفحه به وسيله ساسان حبيب‎وند به فارسي ترجمه شده است .
31. شگفتي ها و اعجاز قرآن از نظر علمي پيشگويي و عددي؛ محمدعلي پرهيز؛ قم: انتشارات ائمّه، 1385، 288ص.
اثر حاضر برخي از شگفتي ها و اعجاز قرآن را از نظر علمي، پيشگويي و عددي بررسي کرده است. مباحثي درباره فصاحت و بلاغت قرآن، مباحث نخستين فصل کتاب است. نويسنده در بخش ديگر ضمن بررسي مفهوم «علم»، کاربرد آن را در قرآن و احاديث و روش تفسير علمي و معيارهاي آن، بحث کرده است. راه هاي رفع تعارض علم و قرآن، قرآن و پزشکي، مراحل رشد طب اسلامي، مطالبي درباره پيدايش جهان و نکات تفسيري و ديدگاه دانشمندان در اين‎باره و اسرار علمي و نکات تفسيري مربوط به حرکت خورشيد از ديگر مباحث اين کتاب است. موضوعاتي همچون ستون هاي آسماني، بررسي اعداد در قرآن و پيشگويي هاي قرآن، فصل‎هاي پاياني کتاب بيان شده است.
32. الصدفه المنظمه: الاعجاز العددي في القرآن؛ فريد قبطني؛ 1988م.
اين کتاب به زبان فرانسه[12] است و نويسنده در مقام احتجاج با همه اهل کتاب ـ چه علماي دين و چه علماي رياضي، فيزيک، بيولوژي، مورخان و... ـ است و نويسنده، و دفاع از ساحت قرآن کريم، آن را به رشته تحرير درآورده است تا با توجه به علمي‎بودن اين کتاب، سندي باشد براي حقانيت قرآن کريم.
نويسنده در اين کتاب، با توجه به مسائل علم رياضي ـ که مورد اتفاق همه علماست ـ به مواردي از اعجاز عدد 19 در سوره‎هاي علق، مدثر و ارتباط بين آنها پرداخته است. همچنين در ادامه به مواردي از اعجاز عدد 19 در ترتيب سوره‎هاي قرآن، حروف مقطعه و تناسب و ارتباط آنها با يکديگر اشاره کرده است. در پايان نيز اعجاز عدد 19 در سوره‎هاي زوج مصحف را مطرح کرده است. اين کتاب پس از انتشار در سال 1998 ميلادي مورد استقبال غيرمسلمانان قرار گرفت و در سال بعد نيز چاپ دوم آن وارد بازار شد.
33. طلوع الشمس من مغربها علم للساعه؛ فريد قبطني؛ ترجمه احمد امين حجاج؛ چ 1، بيروت: دار البراق، 1999م، 416ص.
اين کتاب ترجمه‎اي است عربي، از کتاب الصدفه المنظمه توسط فريد قبطني به زبان فرانسه براي غيرمسلمانان نوشته شده است و آقاي احمد امين پس از اصلاحات، اضافات و تکميل مباحث، آن را به شکل منظم و دقيق به زبان عربي ترجمه كرده است. ايشان دراين کتاب به مباحثي مانند نزول قرآن، قرآن واحد و قرائات متعدده، تحليل لغوي آيه بسمله و ارتباط آن با عدد 19، ترتيب سوره‎هاي مصحف و ارتباط با عدد 19 و نيز بحثي کامل در ارتباط با اعجاز عدد 19 در حروف مقطعه، پرداخته است. اين کتاب دو جزء و 416 صفحه دارد.
34. العناصر والحروف والأرقام في القرآن الكريم؛ فلاح عبدالكريم الطويل؛ چ 1، اردن: المؤلّف (مجدلاوي)، 2006م، 220ص.
کتاب حاضر تحقيقي است علمي در مورد عناصر، اعداد و حروف در قرآن و بررسي اعجاز علمي اين كتاب آسماني. در اين نوشتار نخست به بحث درباره كيفيت تركيب عناصر در طبيعت و ماهيت فيزيكي آنها پرداخته شده است. آن‎گاه معارفي از قرآن كريم در مورد فلزاتي مانند آهن، مس، نقره و طلا، همچنين نسبت بين اين فلزات با برخي از اعداد، بيان مي شود. سپس نويسنده به بحث درباره رابطه اعداد با حروف، كلمات و جملات قرآني پرداخته و نظم موجود بين آنها را جنبه اي از اعجاز قرآن دانسته است. بررسي اعجاز علمي و اعجاز عددي قرآن كريم و تحليل اين مطالب در ضمن برخي از آيات از ديگر مباحث اين كتاب است.
35. قرآن و رياضيات؛ سيدمرتضي علوي؛ چ 1، قم: پژوهش‎هاي تفسير و علوم قرآن.
كتاب قرآن و رياضيات، چهارمين كتاب از مجموعه كتاب‎هاي تفسير موضوعي ويژه جوانان است كه به قلم سيدمرتضي علوي و با مقدمه دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني، از سوي انتشارات پژوهش‎هاي تفسير و علوم قرآن منتشر شده است.
در مقدمه كتاب درباره روش كار آمده است: اين تفسير موضوعي، موضوعاتش را از متن اجماع يا علوم و وقايع عصري مي‎گيرد و به صورت پرسش به محضر قرآن عرضه مي‎كند، سپس مفسر آيات موافق و مخالف را جمع‎آوري كرده و با درنظرگرفتن قرائن ديگر مانند روايات و علوم و شواهد تاريخي، به نتيجه‎گيري و استنباط مي‎پردازد و پاسخ خويش را مي‎يابد و به مخاطبان قرآن ابلاغ مي‎كند.
در مقدمه، بحثي پيرامون اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن، به شکل درآمدي بر اصل موضوع، پيش‎بيني شده است كه در آن ادعاهاي متفاوت در اين زمينه، ادله مطرح‎شده و همچنين كتاب‎هايي كه اين موضوع را ارائه كرده‎اند، بررسي شده است. نويسنده اشاره مي‎کند كه در چند دهه اخير بعد ديگري از اعجاز قرآن بيان شده است كه همان اعجاز عددي قرآن است و اينكه يك نظم رياضي خاص بر قرآن حاكم است. در فصل اول كتاب كليات بحث ارائه مي شود. مفهوم و پيشينه اعجاز از مهم‎ترين مطالب اين بخش است. در شش فصل باقيمانده، نويسنده با تقسيم مطالب رياضي ارائه‎شده در قرآن، در هر فصل به تبيين نظريه نظم رياضي قرآن مي‎پردازد. در فصل دوم به بحث اعداد و عمليات چهارگانه رياضي در قرآن، اشاره شده است و در فصل سوم عدد 19/1 در قرآن بررسي مي‎شود. فصل چهارم رابطه منطقي بين حروف مقطعه و علم رياضي را نشان مي‎دهد. بررسي عدد هفت و استفاده قرآن از اين عدد، موضوع فصل پنجم است. اعجاز زوج و فرد، اعجاز عددي و تكرار واژه‎ها مطالبي است كه در فصل‎هاي ششم و هفتم مطرح مي‎شود. در پايان كتاب نيز مطلبي با عنوان جمع‎بندي و نتيجه‎گيري آمده است.
36. قرآن معجزه رياضي جاويدان (كشف وجود رابطه رياضي بين سوره هاي قرآن با استفاده از علم عدد)؛ حسين موسوي زنجاني؛ قم: سلسبيل، 1385، 96 ص.
اثر حاضر حاوي مباحثي درباره رابطه سوره هاي قرآن كريم است. مؤلف سعي دارد با استفاده از علم عدد و كشف وجودِ رابطه رياضي بين سوره هاي قرآن، ديدگاه آيت‎الله معرفت، مبني بر عدم ارتباط بين سوره هاي مجاور در قرآن مجيد را رد کند. وي در اين كتاب از رابطه سوره بقره با سوره حمد و رابطه سوره بقره با آل عمران سخن گفته است. رابطه سوره آل عمران با سوره نساء، سوره نساء با سوره مائده، سوره مائده با سوره انعام و سوره انعام با سوره اعراف، مباحث ديگر اين كتاب است.
37. كشف معجزه رياضي قرآن؛ افخم‎السادات مرتضوي؛ چ 1، اهر: افخم‎السادات مرتضوي، 1385، 72 ص.
كتاب حاضر كوششي درباره سيستم رياضي قرآن كريم است. نويسنده در اين اثر يكي از ابعاد اعجاز عددي قرآن كريم را بيان مي‎کند. وي معتقد است تمام سوره ها و آيات قرآن بر پايه يك اصل كلي به نام عدد 19استوارند و آيات و سوره هاي قرآن مضربي از اين عدد هستند و بر اين اساس، سيستم رياضي قرآن تغييرپذير و تحريف‎پذير نيست. او براي اثبات كشف معجزه رياضي قرآن، مباحثي مانند مقدار عددي، كد رياضي كلمات خاص، ساختمان رياضي قرآن و تركيب عددي ماوراء انساني را مطرح كرده است.
38. كمال الاعجاز في القرآن الكريم؛ عادل كمال جميل؛ بغداد: 2001م.
اين كتاب به بررسي اعجاز عددي قرآن در رابطه با فواصل آيات قرآن پرداخته است. نويسنده معتقد است با توجه به اين نظم عددي ميان آيات، سوره هاي قرآني به منزله يك سوره واحد است و بلكه به منزله يك آيه واحد، چنان‎که فخرالدين رازي در تفسير كبير خود به آن اذعان کرده است.
39. معجزة القرآن الکريم؛ رشاد خليفه؛ الطبعة الاولي، بيروت: دارالعلم للملايين، 1983 م.
دکتر رشاد خليفه را مي‎توان مبتکر و نظريه پرداز بحث اعجاز عددي قرآن دانست. وي اولين کسي بود که نظريه اعجاز عددي قرآن را مطرح کرد. و پس از بررسي و کار روي قرآن، با استفاده از کامپيوتر، به نتايجي رسيد که آنها را در سال 1356 شمسي در روزنامه‎هاي دنيا منتشر کرد. وي موفق به کشف رمزهاي قرآن در رابطه با عدد 19و مفتاح حروف مقطعه شد که بعضي از موارد آن بيان شد.
رشاد خليفه پس از ذکر مواردي از اعجاز قرآن، به نتايجي رسيد که به بعضي از آنها اشاره مي‎شود:
1. قرآن کلام خدا و معجزه الهي است و هيچ‎کس نمي تواند ادعا کند كه اين نظم رياضي و دقيق قرآن، توسط انسان صورت گرفته است؛
2. ترتيب موجود سوره‎هاي قرآن و همچنين ترتيب نزول آنها، ترتيبي الهي است؛
3. محل نزول سوره‎هاي قرآن، اعم از مکي يا مدني مورد تأييد است؛
4. تقسيم آيات در هر سوره به امر الهي صورت گرفته است؛
5. شيوه کتابت رسم‎الخط قرآن، به دستور خداوند صورت گرفته است؛
6. آيه «بسم الله الرحمن الرحيم» جزء تمام سوره‎ها به غير از سوره «توبه» است که اين مسئله با توجه به نظم رياضي قرآن اثبات‎شدني است.
40. معجزة الارقام و الترقيم في القرآن الکريم؛ عبدالرزاق نوفل؛ بيروت، دارالکتاب العربي، 1403 ق.
اين کتاب صورت تکميل‎شده کتاب قبلي نوفل است و حاوي مطالبي است که در کتاب قبلي نيامده است. نويسنده در اين کتاب به پاره‎اي از نقدها و مخالفت هايي که درباره اين نظريه ارائه شده است، پاسخ داده است.
41. من الاعجاز البلاغي و العددي للقرآن الکريم؛ دکتر ابوزهراء النجدي؛ الوکالة العالمية، 1410ق.
دکتر نجدي که از قرآن‎پژوهان شيعي و اهل مصر است، در ادامه کار آقاي نوفل، موارد ديگري را به تحقيقات قبلي افزوده است؛ مانند: «ساعه» 24 مرتبه به تعداد شبانه روز، «سماوات البسع» هفت مرتبه، «سجده» و مشتقات آن 34 مرتبه به تعداد سجده هاي نمازهاي شبانه‎روز و ... .
42. معجزة القرن العشرين من کشف سباعيه و ثلاثيه اوامر القرآن الکريم؛ ابن خليفه عليوي، دمشق، دارالايمان، الطبعة الاولي، 1983 م، 110ص.
ايشان در کتاب خود نود درصدِ اوامر قرآن را، هفتگانه، سه‎گانه، يا يگانه دانسته است و پس از آوردن موارد اوامر قرآن و اعداد منظم در ارتباط با آنها، اعجاز قرآن را نتيجه مي‎گيرد.
براي مثال، امر «اعبدوا» را سه بار به همه مردم خطاب کرده است؛ سه بار نسبت به اهل مکه که در قرآن آمده و سه بار که نسبت به پيامبر اسلام آمده است. پيامبران الهي مثل شعيب، نوح، هود، صالح و حضرت عيسي نيز هر کدام سه بار به قوم خود گفته‎اند و اين از عجايب است.
اين كتاب 110 صفحه دارد و در سال 1983 ميلادي براي نخستين بار چاپ شده است.
43. المنظومات العددية في القرآن العظيم (برهان احصائي في احكام البناء القرآن)؛ مصطفي ابوسيف بدران؛ الطبعة الاولي، قاهره: مكتبة وهبة، 1418 ق، 88ص.
نويسنده در اين کتاب، روابط رياضي در حروف مقطعه و لفظ جلاله «الله» را بررسي کرده و نظم اعجازگونه قرآن را از اين طريق ثابت کرده است. اين کتاب 88 صفحه دارد.
44. موسوعه الاعجاز الرقمي؛ عبدالدائم الكحيل؛ 713ص.
نويسنده اين كتاب در پي اثبات اعجاز عدد هفت، به موارد زيادي از اين اعجاز در قرآن پرداخته است. وي اين كتاب را در يك مقدمه و يازده بحث سامان داده است و به مباحثي مانند اعجاز عدد 7، ضوابط اعجاز رقمي، اولين آيه سوره حمد، اسرار حروف مقطعه، تكرار آيات در قرآن، ترتيب سوره‎هاي قرآن، اسرار قصه‎هاي قرآني و ارتباط آنها با عدد 7 پرداخته و به مصاديق زيادي از اين اعجاز، اشاره کرده است. اين كتاب 713 صفحه است. گفتني است، اين نويسنده بيش از چهل کتاب در مورد اعجاز عددي قرآن دارد. [13]
45. معجزة القرآن العددية؛ صدقي البيك؛ الطبعة الاولي، دمشق- بيروت: مؤسسة علوم القرآن.
نويسنده در اين كتاب به مواردي از اعجاز عدد 19 درحروف مقطعه اشاره مي‎کند. همچنين اعجاز در اعداد صحيح و كسري به كاررفته در قرآن و وارتباط آنها با عدد 19 را بيان مي‎كند .
46. ماوراء احتمال؛ عبدالله اريك.
هدف اين كتاب معرفي يك سيستم رياضي است كه از سوي خداوند در يكي از كتاب هاي آسماني به وديعه نهاده شده است. نويسنده در اين كتاب به پيشينه كشف سيستم رياضي عدد 19 در قرآن توسط دكتر رشيد خليفه پرداخته و به فلسفه انتخاب اين عدد اشاره كرده است. اين كتاب در چهار فصل تنظيم شده است. نويسنده در مقدمه كتاب، درباره سيستم رياضي قرآن كريم سخن گفته و در ادامه به منحصربه‎فردبودن قرآن كريم اشاره مي‎كند. وي در فصل سوم به كشف سيستم رياضي قرآن و اعجاز عدد 19 اشاره مي‎كند و در فصل چهارم موارد و مصاديقي از اعجاز عدد 19 در آيه بسمله و كلمات آن را بيان مي‎كند. در پايان نيز چنين نتيجه مي‎گيرد كه مطالب بيان‎شده در اين كتاب تنها ذره كوچكي از سيستم رياضي قرآن است كه در سطحي وسيع‎تر در قرآن وجود دارد و احتمال تصادفي‎بودن اين نظم رياضي قرآن محال است. گفتني است كه پيچيده‎ترين محاسباتِ اعجاز عددي قرآن، در اين کتاب بيان شده است.
47. المعجزة: نظرية قرآنية في الاعجاز القرآني؛ عدنان غازي الرفاعي؛ دمشق: الطبعة الثالثة، دار الفكر، 2000 م، 304ص.
مهندس رفاعي در اين كتاب سخناني شبيه سخنان عبدالرزاق نوفل دارد. ايشان معتقد است تمام كلماتي كه در قرآن آمده است ارتباط تام و حقيقي با آن چيزي دارد كه آن را وصف مي‎كند و به آن ناميده شده است؛ براي مثال: يك سال كامل 365 روز است و زمين 365 بار به دور خود مي‎چرخد. خداوند نيز كه خالق اين جهان است، اين مسئله را در كتاب خود به تصوير كشيده است؛ تصويري كه دقيقاً مطابق با واقعيت فلكي آن است؛ بنابراين مشاهده مي‎كنيم كه كلمه «يوم» به صورت مفرد در قرآن كريم 365 مرتبه به كار رفته است. مانند اين مسئله، گردش ماه به دور زمين است كه ماه‎ها از آن به وجود مي‎آيند و خداوند كه خالق اين مسئله است، كلمه «شهر» را در قرآن 12 مرتبه به كار برده است كه اشاره به همين قضيه دارد.
ايشان در ادامه به مصاديق زيادي از اين‎گونه موارد مي‎پردازد و نتيجه مي‎گيرد كه چون زبان استدلال در اين كتاب رياضي و اعداد است؛ بنابراين براي عدم اختلاف انسان‎ها در اين‎گونه مسائل، اعجاز قرآن ثابت مي‎شود. نويسنده در انتهاي كتاب به نقدهايي كه از سوي ديگران بر اين نظريه وارد شده است، به صورت مستدل در56 صفحه جواب داده است. اين كتاب در 304 صفحه ـ بدون ضميمه ـ چاپ شده است.
48. معجم الارقام في القرآن الكريم؛ محمد السيد الداوودي؛ الطبعة الاول، قاهره: دار الكتاب المصري، 1986 م، 134ص.
مؤلف با وسعت نظر و اشراف بر احاديث و تاريخ، به تبيين مصاديق اعجاز ارقام قرآن پرداخته است و مواردي را در اين زمينه بيان کرده است. اين كتاب در 134 صفحه و در سال 1406 هجري منتشر شده است .
49. المعجزة القرآنية (الاعجاز العلمي و الغيبي)؛ محمد حسن هيتو؛ الطبعة الاولي، بيروت: مؤسسة الرسالة، 1989 م.
ايشان تقريباً همان مطالب حسين ناجي محمد؛ در كتاب تسعة عشر ملكاً را تأييد و تكرار مي كند.
50. مفاتيح القرآن؛ علي حيدريان؛ قم: زائر.
اين کتاب نگاهي گذرا به تاريخ قرآن، اعجاز قرآن، معارف و نکات قرآني و فضايل قرآن کريم دارد و مباحث متنوعي درباره علوم و معارف قرآني در آن ارائه کرده است. نگارنده ابتدا درباره اعجاز قرآن از نگاه معصومين و دانشمندان بحث و سپس اعجاز عددي قرآن به‎ويژه حروف مقطّعه را از منظر رشاد خليفه بيان مي‎کند. در ادامه کتاب، کلياتي راجع به معارف ناب قراني و نکات ظريف قرآن، از جمله مقايسه نام هاي اماکن، حيوانات و گياهان در قرآن و ساير اعلام قرآني ارائه‎شده و مهم‎ترين تفاسير و ترجمه هاي قران معرّفي مي شود. بررسي فضايل قرآن اعمّ از فضايل سوره ها و آيات و فضيلت قرائت قرآن و بيان قواعد صرفي و نحوي قرآن از مباحث ديگر ارائه‎شده در اين کتاب است.
51. موسوعة الاعجاز العلمي في القرآن و السّنة؛ محمد السّقاعيد؛ دار اليقين.
نوشتار حاضر به ابعاد اعجاز قرآن از جمله اعجاز علمي آن مي پردازد. نويسنده، اعجاز قرآن را در ابعاد تشريعي، غيبي، عددي و علمي و در زمينه هاي انسان‎شناسي، زمين‎شناسي، عالم هستي، نباتات و موجودات زنده بررسي مي کند و با ارائه تصاويري از آفرينش انسان، طبيعت و ديگر موجودات، آن را معجزه علمي قرآن مي داند. نويسنده همچنين به اعجازِ علمي سنّت پيامبر(ص) در آفرينش انسان و علوم بهداشتي و پزشکي مي پردازد.

52. اسرار اعجاز القرآن، 70 حقيقة رقمية تشهد على صدق القرآن؛ عبدالدائم الکحيل؛ حلب: دار الرضوان ، 2004م.
53. اسرار اعجاز عددي قرآن در رابطه با اهل بيت(ع)؛ محمد محمد هويدي؛ ترجمه مريم زارعي؛ تهران: البرز فر دانش، ۱۳۸۸، ۲۲۴ ص.
54. اسرار معجزه «الم»؛ عبد الدائم الكحيل؛ حلب: دار الرضوان، 2004 م، 112ص.
55. اسلام از ديدگاه آن‎ماري شيمل به همراه يكي از آخرين تحقيقات درباره اعجاز عددي قرآن، آن‎ماري شيمل؛ ترجمه عبدالرحيم گواهي؛ تهران: علم، 1386، 336 ص.
56. اشارات هندسيه في القرآن الکريم؛ مجد متبولي غريب؛ دار المجد للدراسات الهندسيه، 1991 م.
57. اشراقات الاعجاز الرقمي؛ عبدالدائم الكحيل؛ حمص: مكتبة مهرات للعلوم، 2003م.
58. إشراقات الرقم سبعة؛ عبدالدائم الكحيل؛ إصدار جائزة دبي الدولية، 2006 م، 400 ص.
59. الاعجاز العددي في القرآن بين الحقيقة و الوهم؛ فاتح محمود؛ الطبعة الاولي، عمان: جهينة النشر و التوزيع، 2003 م، 96 ص.
60. اعجاز القرآن الكريم؛ فضل حسن عباس؛ عمان: 1411 ق.
61. اعجاز القرآن وجوهه و اسراره؛ عبدالغني محمد سعيد بركة؛ الطبعة الاولي، 1409 ق.
62. الإعجاز القصصي؛ عبدالدائم الكحيل؛ حلب: دار الرضوان، 2005 م، 80ص.
63. اعجاز عددي در قرآن کريم؛ عبدالرزاق نوفل؛ ترجمه مصطفي حسيني طباطبايي؛ تهران: ناشر، 1362 ش.
64. اعجاز عددي قرآن؛ مسعود احمدي؛ سنندج: مسعود احمدي، 1386، 21 ص.
65. الاعداد من القرآن و الحديث و الاخبار؛ محمد ابواليسر عابدين؛ دمشق: مكتبة الغزالي، 1414 ق.
66. اعداد هم شهادت مي دهند؛ عبدالدائم الکحيل؛ ترجمه تينا پورشاهيد؛ تهران: والسماء، 1387.
67. اعدادي که محمد (ص)آورد؛ خشايار قوام پور؛ مشهد: راهيان سبز، 1387، 120ص.
68. اقباس من الاعجاز العلمي في القرآن و السنة؛ علاءالدين المدرس؛ بغداد: مكتبة الرقيم، 2001 م.
69. پژوهشي در اعجاز علمي قرآن؛ محمدعلي رضايي اصفهاني؛ رشت: كتاب مبين، 1381.
70. پژوهشي در حروف مقطعه قرآن مجيد (اعجاز عددي قرآن)؛ عبدالعلي قاسمي؛ اصفهان: گل‎افشان، 1388، 280 ص.
71. تفسير آيات العدد في القرآن الكريم؛ عبدالمنعم عبدالوهاب المخازي؛ قاهره: مكتبة الايمان.
72. حقائق رقمية تكشف أسرار القصة القرآنية؛ عبدالدائم الكحيل؛ دمشق: مكتبة ابن‎القيم ـ الدار الدمشقية، 2003م، 128 ص.
73. درآمدي بر اسلام (به همراه يكي از آخرين تحقيقات درباره اعجاز عددي قرآن)؛ تحقيق و گردآوري: علي‎محمد ايزدي؛ آن‎ماري شيمل؛ ترجمه عبدالرحيم گواهي؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1375، 313 ص.
74. دراسة استقرائية للرقم 7؛ محمود عبدالرزاق الحمصي؛ دمشق: دار المعرفة، 1410 ق.
75. دو گواه بزرگ بر صدق نبوت پيامبر اكرم(ص) (به ضميمه اعجاز عددي قرآن)؛ ابوالفضل ميرلوحي؛ قم: انتشارات اسلامي، 1374، 76 ص.
76. دو گواه بزرگ بر صدق نبوت پيامبر اكرم(ص) (به ضميمه فلسفه قيام عاشورا و اعجاز عددي قرآن)؛ ابوالفضل ميرلوحي؛ اصفهان: گلبهار، 1379، 69 ص.
77. الذرية الخاتمة؛ ابوعلي الذهبي؛ بغداد: دار الزهراء(س)، 2005م ،250ص.
78. رسم المصحف و الاعجاز العددي (دراسة نقدية في كتب الاعجاز العددي في القرآن الكريم)؛ اشرف عبدالرزاق قطنة؛ دمشق ـ بيروت؛ منار و مؤسسة علوم القرآن، 1420 ق.
79. رموز آسماني: معجزه عددي قرآن؛ محمد حاج‎احمدي؛ تهران: سليس، 1389، 125ص.
80. روائع الاعجاز العلمي في القرآن الكريم؛ عبدالدائم الکحيل؛ حمص: دار مهرات، 2006م.
81. رياضي در قرآن؛ حميده فيض‎آبادي و حسين پناهي؛ تهران: فيض دانش راه رشد، ۱۳۸۹، 156ص.
82. رياضي در قرآن؛ حميده فيض آبادي و مريم چگيني؛ تهران: فيض دانش، ۱۳۸۶، ۱۵۸ص.
83. الرياضيات في القرآن الكريم؛ خليفة عبد السميع؛ مصر: مكتبة النهضة المصريه، 1987 م.
84. رياضيات کاربردي ابزاري در راه تحدي و تحريف‎ناپذيري قرآن؛ جعفر شاهرودي و محمد تقي واحديان؛ مشهد: يوسف فاطمه ؟ع؟، ۱۳۸۶، ۱۴۴ص.
85. زوال اسرائيل 2022 نبوءة أم صدف رقمية؛ بسام نهاد جرار؛ الطبعة الثانية، بيروت: مكتبة البقاع الحديثة، 1996 م .
86. السبع المثاني قراءه عدديه في سور القرآن؛ حسن عمر؛ 2005 م.
87. سلسلة الاعجاز العلمي في القرآن والسنّة (12 كتيب)؛ عبدالدائم الکحيل؛ حلب – القاهرة: دار الحافظ، 2005م.
88. سلسلة معجزة الرقم سبعة في القرآن الكريم (12 كتيب)؛ عبدالدائم الکحيل؛ حلب – القاهرة: دار الحافظ، 2005م.
89. صخره بيت المقدس و أصحاب الكهف؛ بسام نهاد جرار؛ الطبعة الاولي، البيرة (فلسطين): مركز نون للدراسات القرآنية، 2002 م.
90. عجايب العدد و المعدود في القرآن الكريم؛ جميل ديباچه؛ الطبعة الاولي، بيروت: دار المحجة البيضاء و دار الرسول الاكرم(ص)، 1419 ق.
91. عجيبة تسعة عشر (بين تخلف المسلمين وضلالات المدعين)؛ بسام نهاد جرار؛ الطبعة الاولي، الخليل (فلسطين): دار الاعتصام للطباعة والنشر، 1990م.
92. لغة الارقام في القرآن الكريم؛ حسين آل‎الحاج يونس؛ الطبعة الاولي، بيروت: رشاد برس، 1998 م.
93. م‍خ‍ت‍ص‍ري ب‍ر اس‍رار ک‍ت‍اب م‍ب‍ي‍ن (رم‍ز)۳۸۲ (اث‍ب‍ات طرح ري‍اض‍ي دوت‍اي‍ي آي‍ات ق‍رآن) ؛ م‍ح‍م‍دح‍س‍ن ن‍ع‍ي‍م‍ي؛ ت‍ه‍ران: ک‍اک‍ت‍وس ، ۱۳۸۲، ۱۲۸ ص .
94. معادلتا الترتيب القرآني؛ عبدالله ابراهيم جلغوم؛ عمان: دار الجنان، 2006 م، 120 ص.
95. معجزات الارقام في القرآن؛ حسين سليم؛ الطبعة الاولي، عمان: دار اسامه، 1998 م.
96. معجزة «بسم الله الرحمن الرحيم»؛ عبدالدائم الکحيل؛ حلب: دار الرضوان، 2005م.
97. معجزة «قل هو الله أحد»؛ عبدالدائم الكحيل؛ دمشق: منار للنشر والتوزيع، 2004 م، 112 ص.
98. معجزة السبع المثاني؛ عبدالدائم الكحيل؛ حلب: دار الرضوان، 2004 م، 128 ص.
99. معجزة العصر(معادلتا الترتيب القرآني)؛ عبدالله ابراهيم جلغوم؛ عمان: مرکز جوهرة القدس التجاريه، 1999م.
100. معجزة القرآن في عصر المعلوماتية؛ عبدالدائم الكحيل؛ دمشق: دار الفكر، 2002م، 128 ص.
101. معجزة القرآن و الجديدة بنية الآيات و السور؛ عمر النجدي؛ كويت: دار قبيه.
102. المعجزة القرآنية (الاعجاز العلمي و الغيبي)؛ محمد حسن هيتو؛ الطبعة الاولي، بيروت: مؤسسة الرسالة، 1989 م.
103. معجزة القرن 21؛ عبدالدائم الكحيل؛ حلب: دار الرضوان، 2003م، 96 ص.
104. معجزه بسم الله الرحمن الرحيم؛ عبدالدائم الكحيل؛ حلب: دار الرضوان،2005م، 160 ص
105. معجزة ترتيب القرآن البناء العام؛ عبدالله ابراهيم جلغوم؛ عمان: دار الياقوت، 2005 م، 214 ص
106. المعجزة نظرية قرآنية في الاعجاز القرآني؛ عدنان غازي الرفاعي؛ الطبعة الثالثة، دمشق: دار الفك، 2000 م.
107. معجزه اعداد در قرآن کريم؛ عبدالرزاق نوفل؛ ترجمه سعيد همايون، چاپ اول، قم: مؤلف با همکاري بوستان کتاب قم، 1383ش.
108. معجم الارقام في القرآن الكريم؛ محمد السيد الداوودي؛ الطبعة الاولي، قاهره: دار الكتاب المصري، 1986 م.
109. مفاهيم رياضي قرآن (اعداد در قرآن و نقش آن ها در عالم هستي)؛ محمد نيكفر؛ مشهد: ضريح آفتاب، 1388، 210 ص.
110. من روائع الإعجاز العددي في ترتيب القرآن؛ عبدالله ابراهيم جلغوم؛ دار المأمون، 2007 م، 80 ص.
111. المنظومات العددية في القرآن العظيم (برهان احصائي في احكام البناء القرآن)؛ مصطفي ابوسيف بدران؛ الطبعة الاولي، قاهره: مكتبة وهبة، 1418 ق.
112. الميزان 456 بحوث في العدد القرآني؛ بسام نهاد جرار؛ الطبعة الاولي، البيرة (فلسطين): مركز نون للدراسات القرآنية، 2002 م.
113. الميزان في الاعجاز العددي القرآن؛ الطبعة الاولي، بيروت: دارالهادي، 1412 ق.
114. نظم رياضي در قرآن (حروف مقطعه)؛ بهمن نيک بين؛ تهران: عقيل، 1387، ۵۶ ص.
115. نظم عددي قرآن؛ كورش جم‎نشان؛ ثمره 1375.
116. نور منتظم؛ کشف نظم رياضي موجود در ترتيب قرارگيري سوره هاي قرآن کريم که بيان‎کننده بعدي شگفت انگيز از اعجاز آن کتاب الهي است؛ محمدصديق شهبازيان؛ قروه: محمدصديق شهبازيان‏، 1388، 80 ص.
117. نهاية اسرائيل في القرآن الكريم بين النبوءة و الارقام 2022؛ محمد ابراهيم مصطفي؛ بيروت: 2002م.
118. ولتعلموا عدد السنين والحساب؛ بسام نهاد جرار؛ الطبعة الاولي، فلسطين: مركز نون للدراسات القرآنية، 1999م.

1. اعجاز رياضي قرآن در خصوص اعداد زوج و فرد؛ كورش جم‎نشان؛ بينات ،ش 9، 1375، ص 99.
نويسنده اين مقاله با توجه به آيه 89 سوره فجر: « والشفع والوتر » كه خداوند در آن « زوج و فرد » سوگند ياد كرده است، به اين فكر افتاده كه شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد در قرآن وجود داشته باشد. به دنبال اين فرضيه، شروع به تحقيق كرده و به نتايج جالبي رسيده است. ايشان به اين حقيقت پي برده است كه تعداد سوره‎ها، ترتيب قرار‎گرفتن آنها و تعداد آيات هر سوره دقيقاً بايد همين اندازه باشد كه هست و اگر تغيير و يا جابجايي درآنها صورت گيرد، كد رياضي زوج و فردي كه در آن جاي داده شده، جواب نمي‎دهد .
وي پس از طرح جدول اعداد زوج و فرد قرآن، به اين نتايج رسيده است:
1. جمع كل اعداد زوج ـ كه از حاصل جمع شماره و تعداد آيات سوره به دست آمده ـ دقيقاً برابر با تعداد آيات قرآن يعني 6236 است؛
2. جمع كل اعداد فرد ( كه از حاصل جمع شماره وتعداد آيات سوره به دست آمده ) دقيقاً مساوي با 6555 است كه اين عدد معادل مجموع شماره‎هاي سوره‎هاي قرآن است؛
3. در جدول زوج قرآن و در جدول فرد قرآن كه هر يك از 57 سوره درست شده‎اند، درست 30 سوره با تعداد آيات زوج و 27 سوره با تعداد آيات فرد شركت كرده‎اند.
2. اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن؛ عباس يزداني؛ كيهان انديشه، ش 67، 1375، ص 67-68.
نويسنده از كساني است كه شديداً با اعجاز عددي قرآن به مخالفت برخاسته و سعي وافري دارد كه اثبات کند، هيچ‎گونه اعجاز عددي و رياضي در قرآن وجود ندارد. ايشان در ابتداي مقاله نسبتاً طولاني خود، پس از بيان كشف دكتر رشاد خليفه درباره اعجاز عدد 19، به معرفي قرآن از طريق خود قرآن و احاديث مي‎پردازد و آيات و روايات گوناگوني را در توصيف قرآن ذكر مي‎كند و در نهايت چنين جمع‎بندي مي‎كند كه در هيچ جاي قرآن، حتي به طور ضمني، ما به اين‎گونه كاوش‎ها دعوت نشده‎ايم. در بيانات امامان و سيره عملي آنها نيز مشاهده نشده است كه قرآن را از اين منظر بنگرند و مطالبي هرچند به صورت ضمني و تلويحي، در مورد تعداد حروف و كلمات قرآن و روابط رياضي بين آنها گفته باشند يا لااقل سرنخي در اين مقوله به دست داده باشند؛ از اين رو نمي‎توانيم با اطمينان خاطر در اين رشته وقت صرف كنيم و دلخوش باشيم كه اگر تا كنون به نتيجه نرسيده‎ايم، اميد است در آينده به نتايجي جالب دست يابيم. از علماي بزرگ، حتي رياضي‎دانان نظير خواجه نصير طوسي و شيخ بهايي نيز نقل نشده است كه چنين سير و سياحتي را در قرآن نشان داده باشند.
ايشان پس از بيان اين مقدمه، نقدهايي بر كتاب‎ها و مقالات ذيل مطرح مي‎كند:
1. معجزه القرآن الكريم؛ دكتر رشاد خليفه؛
2. المعجزه؛ مهندس عدنان رفاعي؛
3. آيت كبري؛ دكتر سيدمحمد فاطمي؛
4. مقاله «اعجاز رياضي قرآن درخصوص اعداد زوج و فرد»؛
5. ماوراء احتمال؛ عبدالله اريك؛
6. الاعجاز العددي في القرآن الكريم؛ عبد الرزاق نوفل؛
7. من الاعجاز البلاغي و العددي للقرآن الكريم؛ دكتر ابوزهراء النجدي.
نويسنده در پايان نيز مطالب خود را در يازده مورد خلاصه و جمعبندي مي‎كند. وي اعجاز عددي و رياضي قرآن را يك جريان انحرافي و نامبارك مي‎داند كه هيچ خدمتي به نشر فرهنگ قرآني نكرده است وبه دليل صحيح نبودن آمار و ارقام مطرح‎شده، نبود روش واحد در محاسبات، عدم نتيجه منطقي از اين‎گونه تناسبات در الفاظ قرآن و عدم اشاره به اعجاز عددي درقرآن و سنت، نظريه اعجاز عددي قرآن را کامل رد مي‎كند و علاقه‎مندان به كشف اعجاز قرآن را دعوت به فراگيري زبان عربي و تدبّر و تأمّل درقرآن مي‎كند.
3. «بررسي دستاوردهايي در زمينه اعجاز عددي قرآن»؛ پريچهر ساوري؛ بينات، ش 55، 1386، ص52-65.
موضوع اين مقاله، مروري بر بعضي از دستاوردهاي اعجاز عددي قرآن كريم است. توجه برخي از علماي قديم و معاصر، به اعجاز عددي و ذكر بعضي كتب آنها، مباحث آغازين مقاله حاضر است. نويسنده از لابه لاي كتب علما، نمونه هايي از اعجاز عددي را در مقوله هايي چون: حروف مقطعه، اولوالعزم، ملائكه و شياطين، ثياب و حجاب، رجل و امرأ، دنيا و آخرت و حجاب و عقاب مطرح كرده است . او در نهايت بعضي از توجيهات مكلفـانه نويسندگان را بيـان کرده و هر يك از آنها را با ارائه اشكلات وارده، نقد و بررسي کرده است.
4. «پژوهشى در نظريه اعجاز عددى و رياضى قرآن»؛ مجتبي نوروزي؛ پژوهشهاي قرآني، ش48، 1385، ص142-173.
موضوع اين مقاله، بررسي و نقد نظريه «اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن» است که در قرن اخير از سوي بعضي قرآن‎پژوهان مطرح شده است. اين نظريه که بيانگر نظم اعجازگونه عددي و رياضي قرآن است، براي اولين بار از سوي دکتر رشاد خليفه در سال 1972 ميلادي (1351ش) مطرح شد. طرح اين نظريه مورد توجه و استقبال قرآن‎پژوهان قرار گرفت؛ به‎گونه اي که موارد بسياري بر تحقيقات او افزوده شد، تا جايي كه امروز ده‎ها كتاب و مقاله در اين زمينه نوشته شده است. نويسنده اين مقاله را در سه بخش اعجاز عدد 19، حروف مقطعه و ارتباط آن با عدد 19 و تناسب در تکرار الفاظ قرآن، بررسي و ديدگاه موافقان و مخالفان و نظر نهايي در اين زمينه را بيان کرده است.
5. «چگونه مغز الكترونيكي پرده از اسرار حروف مقطعه قرآن برداشت؟»؛ ناصر مكارم شيرازي؛ درسهايي از مكتب اسلام، ش160، 1352ش، 8-15.
مقاله حاضر برگرفته از مجله آخر ساعه مصر است كه نتيجه محاسبات دكتر رشاد خليفه را درباره اعجاز قرآن منعكس كرده ‏است.
6. «عجايب عددي بسم الله الرحمن الرحيم» محمدهادي مؤذن جامي؛ بينات، ش57، 1387،ص 126-139.
مقاله حاضر درباره تناسب عددي بسم الله الرحمن الرحيم است. در مقاله حاضر به بعد ظاهري و آشکار اعجاز عددي پرداخته شده است و به رابطه حروف بسمله و عدد کامل، مشهور و رازآميز 7 پرداخته مي شود. نويسنده بعد از بيان فضايل بسمله، عدد حاصل از چهار کلمه بسمله را عدد 6643 مي داند که اين عدد مضرب 7 است. وي معتقد است، در توزيع حروف کلمه«الرحمن» که بيشتر در قرآن در مواضع شدت و تنزيه خداوند مي آيد، عدد 1365 به دست مي آيد که مضربي از عدد 7 است و هم چنين براي کلمه «الرحيم» که بيشتر در قرآن در مواضع رحمت و مغفرت مي آيد، عدد 6531 به دست مي‎آيد که آن هم مضربي از عدد 7 است. اگر بسامد حروف بسمله را با آيات سوره فلق مقايسه کنيم، عددي 26 رقمي به دست مي آيد که مضرب عدد 7 است و همين عدد در سوره ناس عددي 21 رقمي است که حاصل ضرب عدد 7 مي باشد و در آخر ارتباط بسمله با آيه الکرسي است که بسامد اين ارتباط، عددي 56 رقمي است که آن نيز از مضرب هاي عدد 7 است.
7. «قرآن معجزه پيامبر(ص)»؛ قربانعلي فصيحي(غزنوي)؛ سفير، ش 1، 1386، ص 57-76.
موضوع اين مقاله، ارائه برخي از ابعاد اعجاز قرآن كريم است. بيان مفهوم اعجاز و پيشينه آن، مباحث آغازين اين مقاله است. به نظر نويسنده ديدني، خواندني و شنيدني‎بودن قرآن، محدود به زمان و مكان نبودن و متناسب با همه زمان ها بودن قرآن، پايداري قرآن، درك‎پذير و فهم‎پذير بودن براي عموم مردم و نيز هدايتگري قرآن، تفاوت ها و ويژگي هاي اعجاز قرآن نسبت به ديگر معجزات انبياء الهي است. وي موارد و كيفيت اعجاز قرآن را برشمرده، سپس درباره ديدگاه صرفه، تحدّي، اعجاز بياني، عددي، هنري، نظم، آهنگ و موسيقي قرآن سخن گفته است. درپايان بخشي از اعترافات بعضي از دانشمندان و خاورشناسان درباره عظمت قرآن و پيامبر اعظم(ص) بيان شده است.
8. «قرآن و علوم روز در حوزه علوم طبيعي(2)»؛ صغري خيرجوي؛ پيام انقلاب، ش 16، 1387، ص 58-59.
اين مقاله تحقيقي در علوم شگفت‎آور قرآن است. نويسنده طي سلسله بحث هايي از علوم شگفت‎ آور قرآن، به بررسي موضوع اعجاز علمي قرآن پرداخته و موضوعاتي از قبيل: اعجاز عددي قرآن، وجود موجودات زنده در کرات آسماني، تسخير خورشيد و ماه براي انسان را مورد بحث قرار داده است.

9. «از اعجاز بيكران»؛ محسن رضواني؛ بشارت، ش 30، 1381، ص 50-52.
10. «الاعجاز العددي في القرآن حقيقة ام توهم؟»؛ الحمد، غانم قدوري؛ الحكمة، ش28، محرم 1425، ص 253- 290.
11. «اعجاز عددي الفاظ قرآن»؛ مهدي رستم‏نژاد؛ تبيان، ش6-5، 1373ش، ص29-30.
12. «اعجاز عددي امامان(ع)»؛ سيدحسين نجيب محمد؛ ترجمه ابوذر ياسري؛ ماهنامه موعود، ش 94، 1388.
13. «اعجاز عددي در قرآن كريم»؛ فاطمه كاووسي‎فر؛ مشكوة النور، ش 7، 1377، ص 8.
14. «اعجاز عددي در قرآن»؛ طارق سويدان؛ ترجمه مريم ترابي؛ محجوبة، ش 220، 2033 م، ص 29 (انگليسي).
15. «اعجاز عددي قرآن كريم»؛ ترجمه هادي صاحبي؛ زائر، ش45، 1377، ص 3-4.
16. «اعجاز عددي قرآن كريم»؛ روزنامه رسالت، 24/2/1375، ص4.
17. «اعجاز عددي قرآن»؛ اسماعيل جليلي علي‎آبادي؛ فصلنامه قرآني نور، ش 2، 1379، ص 151-158.
18. «اعجاز عددي قرآن»؛ مجيد بسمل؛ رشد آموزش قرآن، ش6، 1383، ص 33-36.
19. «اعجاز عددي قرآن»؛ مجيد بسمل؛ صداي عدالت، 1383، ص12.
20. «اعجاز قرآن (عددى)»؛ سيدعبدالرسول حسينى‎زاده و عباس يزدانى؛ دايرة المعارف قرآن، ج3.
21. «اعجاز قرآن، مفهوم حروف رمز در قرآن(1)»؛ مريم پشم‎فروش؛ گلستان قرآن، ش 155، 1380، ص 32-37.
22. «اعجاز قرآن، مفهوم حروف رمز در قرآن(2)»؛ مريم پشم فروش؛ گلستان قرآن، ش 156، 1380، ص 38.
23. «پرسش و پاسخ پيرامون مفاهيم قرآن»؛ سيدمهدي برومند و غلامرضا نوعي؛ فصلنامه قرآني نور، ش 11، 1381، ص183-189.
24. «توازن عددي در قرآن كريم»؛ نبيل حميد محسن؛ ترجمه حسين صابري؛ مشكوة، ش39، 1372، ص 17-35.
25. «جديدترين اعجاز عددي قرآن»؛، محمد قدوسي؛ رشد آموزش قرآن، ش 4، ص 54-55.
26. «عجايب عددي قرآن، حقيقت يا توهم؟»؛ غانم غدوري الحمد؛ ترجمه حسينعلي نقيان؛ رشد (آموزش قرآن)، ش 11، زمستان 1384، ص 46-48.
27. «عجايب عددي قرآن، حقيقت يا توهم؟»؛ غانم غدوري الحمد؛ ترجمه حسينعلي نقيان؛ رشد (آموزش قرآن)، ش 12، بهار 1385، ص 8-15.
28. «عدد 19، يكي از اعجازهاي بزرگ»؛ (نام نويسنده ذكر نشده است)؛ محجوبة، ش 219، 2003، ص34-35. (انگليسي)
29. «عصر رايانه و اعجاز عددي قرآن كريم»؛ محمدجواد شجاعي شكوري؛ زلال وحي، ش 10، 1384، ص 30-31.
30. «قرآن و رايانه»؛ اديب رضايي؛ تبيان، ش43، 1379، ص12-6.
31. قرآن، طارق سويدان؛ محجوبه، ش 208، 2002، ص16. (انگليسي).
32. «كتاب آفرينش، نظم خيره‏كننده در قرآن»؛ (نام نويسنده ذكر نشده است)؛ اعتصام، ش 24، 1363، صص20-23 و 27.
33. «كنكاشي پيرامون قرآن از ديد رياضي، معجزه ابدي(1)»؛ رشاد خليفه؛ ترجمه‏ ماندانا خواجوي؛ سروش، ش181، 1361، صص 24-25 و 61.
34. «كنكاشي پيرامون قرآن از ديد رياضي، معجزه ابدي(2)»؛ رشاد خليفه؛ ترجمه‏ ماندانا خواجوي؛ سروش، ش182، 1361، ص 24-25.
35. «نقد و بررسي تحقيقات دكتر رشاد خليفه در زمينه اعجاز عددي قرآن»؛ جهاد دانشگاهي دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشگاه انقلاب، ش 70، 1368، ص 46-52.
36. «وقفة مع كتاب العدد «من الاعجاز البلاغي و العددي للقرآن الكريم»؛ التحرير، رسالة القرآن، ش3، 1369، ص192-199.
بخش سوم: سايت‎ها
تعداد پايگاه‎ها و سايت‎هايي كه در مورد اعجاز عددي و رياضي قرآن هستند، بسيار زياد است. براي رعايت اختصار به مهم‎ترين آن‎ها اشاره مي شود:
1. موقع الارقام www.alargam.com
2. موقع عبد الدائم الكحيل للإعجاز العلمي www.kaheel7.com
3. مركز نون للابحاث و الدراسات القرآنيه www.islamnoon.com
4. موقع الإعجاز العلمي و العددي في القرآن الكريم www.i3gaz.com
5. شبكة الإعجاز في القرآان والسنه http://www.miracweb.net
6. موسوعة الإعجاز العلمي في القرآن والسنة http://www.quran-m.com